بررسی تطبیقی حجیت ظواهر آیات قرآن در نظر مرحوم محقق قمی و اخباریین

thesis
abstract

یکی از اختلافات میان اصولیین و اخباریین و مرحوم محقق قمی این است که آیا ظواهر آیات قرآن کریم حجت می باشند و می توان به آنها در استنباط احکام شرعی استدلال و تمسک نمود؟ از آنجایی که قرآن کریم یکی از منابع اصلی در فقه به شمار می رود اگر بتوان حجیت ظواهر آن را اثبات کرد، در استنباط احکام شرعی فواید فراوانی دارد و اگر حجیت ظواهر آن ثابت نشود یکی از عظیم ترین و اصلی ترین منابع استنباط احکام شرعی از دست خواهد رفت، هدف از اجرای این نوشتار اثبات حجیت ظواهر آیات قرآن می باشد تا در علم فقه بتوانیم از آن استفاده کنیم، و از آنجایی که سند قرآن قطعی الصدور است و نیاز به بررسی ندارد، اگر حجیت ظواهر آن نیز اثبات شود، محکم ترین ادله فقهی را می توان از قرآن استفاده کرد. ما در این نوشتار ابتدا نظرات و ادلّه بزرگان اخباریین را بیان نموده ایم که ایشان قائل به عدم حجیت ظواهر آیات قرآن هستند و می گویند ظواهر آیات قرآن فقط برای معصومین «ع» قابل فهم می باشد و برای ما قابل تمسک و استدلال نیستند مگر این که روایتی از پیامبر «ص» یا ائمه معصومین «ع» در تفسیر و تبیین آن وارد شده باشد؛ بعد از آن نظریه مرحوم محقق قمی و ادلّه ایشان بیان شده است که ایشان قائلند به این که ظواهر آیات قرآن فقط در حق مشافهین و مقصودین به افهام یعنی کسانی که در زمان نزول قرآن حضور داشتند حجت می باشد و برای افراد زمان ما قابل تمسک و استدلال نیستند؛ و پس از ایشان به بیان نظرات و ادلّه بزرگان اصولیین پرداخته ایم که ایشان قائل به حجیت ظواهر آیات قرآن به طور مطلق می باشند. و سپس به نقد نظریات اخباریین و محقق قمی توسط اصولیین پرداخته ایم که نتیجه آن حقانیت نظریه اصولیین و اثبات حجیت ظواهر آیات قرآن کریم می باشد.

similar resources

حجیت ظواهر آیات قرآن کریم

بحث از حجیت ظواهر آیات در حقیقت گفتگو از اصل حجیت آیات است زیرا اگر ظواهر آیات حجت نباشد نظر به اینکه نصوص بسیار کم است از آیات بعنوان دلیل اصلی احکام چیزی باقی نمی ماند تا در استنباط احکام شرعی بدان استناد شود حجیت ظواهر آیات قران مجید همچون ظواهر سنت و سایر امارات ظنی به دلیل معتبر قطعی نیازمند است تا با ترتیب صغری و کبرای منطقی بتوانیم به مطلوب قطعی دست یابیم به عبارت دیگر ظواهر آیات دلیل ظن...

full text

حجیت ظواهر آیات قرآن کریم

بحث از حجیت ظواهر آیات در حقیقت گفتگو از اصل حجیت آیات است زیرا اگر ظواهر آیات حجت نباشد نظر به اینکه نصوص بسیار کم است از آیات بعنوان دلیل اصلی احکام چیزی باقی نمی ماند تا در استنباط احکام شرعی بدان استناد شود حجیت ظواهر آیات قران مجید همچون ظواهر سنت و سایر امارات ظنی به دلیل معتبر قطعی نیازمند است تا با ترتیب صغری و کبرای منطقی بتوانیم به مطلوب قطعی دست یابیم به عبارت دیگر ظواهر آیات دلیل ظن...

full text

واکاوی تفصیل منسوب به میرزای قمی در خصوص حجیت ظواهر

نوشته‌های اصولی نگارش یافته در یک سده‌ی اخیر، به هنگام بحث از ظواهر کتاب و سنت، به طور شایع، این تفصیل را به میرزای قمی(ره) نسبت می‌دهند که او، ظواهر کتاب و سنت را در خصوص مقصودین به افهام، حجت می‌داند و نسبت به غیرمقصودین، به عدم حجیت، باورمند است. اینکه آیا واقعاً میرزای قمی(ره) از چنین تفصیلی سخن رانده‌است و اینکه او اندیشه‌ی خویش را درباره‌ی ظواهر کتاب و سنت، در چه سطحی بیان داشته‌است و دیگر...

full text

بررسی حجیت ظواهر قرآن (در پرتو آموزه های نهج البلاغه)

میزان اتکا و اطمینان به ظواهر قرآن و نقش روایات در این مهم، از مبانی زبان‌شناختی قرآن کریم است و همواره حجم درخوری از مباحث اصولی و هرمنوتیکی را به خود اختصاص داده و می‌دهد. در این مقاله در صدد هستیم موضوع مذکور را نه صرفاً با رویکرد اصولی یا هرمنوتیکی، بلکه در پرتو آموزه‌های نهج‌البلاغه بررسی کنیم. در آموزه‌های امیرمومنان علی علیه‌السلام با دو دسته از بیانات مواجه هستیم. دستۀ اول شواهدی که ممکن...

full text

واکاوی تفصیل منسوب به میرزای قمی در خصوص حجیت ظواهر

نوشته های اصولی نگارش یافته در یک سده ی اخیر، به هنگام بحث از ظواهر کتاب و سنت، به طور شایع، این تفصیل را به میرزای قمی(ره) نسبت می دهند که او، ظواهر کتاب و سنت را در خصوص مقصودین به افهام، حجت می داند و نسبت به غیرمقصودین، به عدم حجیت، باورمند است. اینکه آیا واقعاً میرزای قمی(ره) از چنین تفصیلی سخن رانده است و اینکه او اندیشه ی خویش را درباره ی ظواهر کتاب و سنت، در چه سطحی بیان داشته است و دیگر...

full text

اعتبارسنجی ظواهر آیات قرآن از منظر أخباریون

اخباریان به عنوان شاخه‌ای از فقهای شیعه با اکثریت ایشان، یعنی اصولیان در اعتبار برخی از منابع استنباط و طُرُق فهم احکام اللّه، اختلاف دارند. از جمله این‌که آن‌ها به بی‌اعتباری فهم انسان‌های عادی (= غیر معصومین (علیهم‌‌السّلام)) از ظواهر قرآن، شهرت یافته‌اند. این پندار ایشان بر دو پایۀ اساسی متکّی است؛  نخست، «روایاتی» که آن‌ها مدّعی تواتر و ظهور آن در عدم حجیّت ظواهر قرآن می‌باشند و دیگری، وجود «تقیید...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023